2019-02-22

Estropada

Estropada


Estropada zaharrena 1547. urtean izan zen. Arrantza Bizkaiko golkoko kostaldean hasi zen eta lehen estropada desafio baten bidez sortu zen.
Traineru kopuru batek, launakako txandan banatuta, distantzia jakin batean elkarren arteko lasterketa bat egiten dute.
Estropada egiteko, trainera bat eta egurrezko arraunak behar dira.
Traineru estropadak 3 miliako ibilbidean jokatzen dira (joan-etorri bakarrekoak edo bi joan-etorrikoak).
Lehenengo txapelketa 1881. urtean izan zen Magdalena jaian.
Emakumeek estropada egiten hasi ziren 1970. urtean.



Trontzalaritza

                                                     
Trotzalaritza euskal herri kirol bat da. Trontzalaritza pirineo inguruko herrietan egiten hasi zen, gaur egun euskal herriko hainbat lurraldetan hedadurik dagoen modalitatea dugu.
Herri kirol hau praktikatzeko trontza behar da, enborrak mozteko zerra berezia, astoa enborra eusteko tramankulua da.
 Trontzak dituen bi hedulekutik tira egin behar da enborra mozteko, ebakuntza ezin da izan 2,5 cm baino zabalagoa eta enborra ahalik azkarren moztu behar da. Enborra ahalik eta azkarren mozten duen bikotea irabazlea da, kirol honetan gizonek eta emakumeak praktikatu ahal dute.
 Mozketaren amaiera lortutako egur xaflak osorik atera behar dira eta enborra lurretik 45-50 cm egon behar du.
Irabazteko txapelketa, ahal duen azkarren enborra moztu behar dute. Azken txapelketa urtarriaren 9an izan zen, 2019an.
Zerra 1,5 metrotakoa da eta enborra 60 cm-koa.






ZAKU ERAMATEA



Zakua eramatea, zaku bat bizkar gainean distantzia mugatu batean, ahalik eta azkarren joatea da.
Kirol honentzako, erabili behar dugun materiala, arto garauak eta zakuak dira.
Mugalariak eta kontrabandistek beren egunean Euskal Herrian egin zuten lana irudikatzen du jokoak eta Euskal Herriko Frantzian sortu zen.                                                            
Ekitaldia 120 metro luzeera du, mutilak 80 kilogramo eraman behar dute, aldiz, neskak, 80 metroko luzeera izango du eta 40 kilogramo eraman behar dute.
Emakumeen biderik luzeera, 2003 izan zen 150 metrokoa.

ZESTA PUNTA


Zesta puntaren jatorria Euskal herrian dago. Franco garaian euskaldunak imigratu zutenez,normala da Hegoameriketan eta Estatu batuetan frontoiak ikustea.

Txisteraren sortzailea Meltxor Gurutzeaga zen.
Euskal herriko herrixka txikietan hasi zen«jai alaietan».
1900ean Joku Olinpikoetan parte hartu zuen lehenengoz. Gaur egun,munduko jokorik azkarrena da.
Jolasteko pilota hartzen da,zesta txisterarekin,bultzada hartzen da eta honen ostean pilota paretaren kontra botatzen da,honela beste taldekoak pausuak errepikatzen  dituzte.Norbaitek ez badu paretaren kontra pilotarekin ematea lortzen puntua beste taldearentzat da.


Jolasteko pilota bat,zesta txistera eta kaskoa behar da.


Bikoteka jolasten da,talde bakoitza kolore batez doa.
Bat aurrelaria eta bestea atzelaria izango da.

Ondorioz esango genuke kirol hau arriskutsuagoa eskupilota baino, pelotaren abiaduragatik





2019-02-12

Aizkolaritza

                                        

Aizkolaritzaren jatorria egurraren mozketatik dator.
Aizkolaritza aurrehistoriatik  praktikatzen zen, ez zen hartzen kirol bat bezala. Azal gabeko pagoa mozten zen.
Lehen mozketa askoz sinpleagoa zen,egurra hartzen zen bizitzeko,sua egiteko,beroa emateko,etxeak egiteko… orain aizkolaritza kirol bat bezala hartzen da.
Kirol hau enbor bat denbora gutxienean moztean datza. Zure aurkakoa baino denbora gutxienean. Banaka,binaka edo taldeka egin ahal da, enborra mozteko zutik edo etzanda egon ahal da.
Aizkora, desberdina izan ahal da,bakoitzaren fisikoaren arabera eta enborra behar dugu.
Partida guztietan botilero bat egon behar da,gorputz ohiala eta edariak ematen dituena.
Gipuzkoako aizkoralitza txapelketa,txapelketa garrantzitsuena da.
Irune Izkue da lehen  aldiz urrezko aizkora irabazi zuen emakumea.





2019-02-08

LOKOTX BILKETA



Lokotx bilketa nekazaritzatik eta uzta bilketatik dator. Euskal herritik dator eta bertako joko tradizionala da. Ohikoa da euskal herriko baserrietan eta plazetan lokotx bilketara jolastea. Denbora gutxienean lokotxak saski batean sartzea du helburu. Lokotx bilketara jolasteko behar dira:
-Tizak
-Zestak
-Lokotxak
Jokoa banako nahiz taldeka joka daiteke eta lokotxak saskian jausi behar dira. Herriko frontoietan edo herriko plazetan ohikoa da jolastea eta emakumeak zein gizonek parte har dezaketen.

SOKATIRA

Sokatira herri kirol bat da, zortzi edo lau pertakaidetaz osatutako bi talde (talde bakoitzean,neska edo mutilak izan ahal dira). Eta bata bestearen aurka jolasten dute, baina pisuaren araberako kategoriak daude. Lortu behar dena aurkako taldea markatutako leku batetik pasatzea da.
Talde bakoitzean taldeko batek taldea zuzentzen du. Taldearen azken pertsona aingurua du izena. Arbitro bat ere dago. Talde bakoitzean botillero bat eta entrenatzaile bat egon ahal da, entrenatzailearen zeregina bere taldea zaintzea da.
Sokatirara jolasteko behar dena hau da:

Soka bat, zapi bat eta zinta bat.
Soka tira 2 lekutan jolastu ahal da. Goman 2 metrora eta belar gainean 4 metrotan.